ความเป็นมา
จังหวัดอำนาจเจริญ จัดตั้งขึ้น เมื่อวันที่ 1 ธันวาคม 2536 โดยแยกออกจากจังหวัดอุบลราชธานี และจัดตั้งเป็นจังหวัดที่ 75 ของประเทศไทย อยู่ห่างจากกรุงเทพมหานคร 568 กิโลเมตร ตั้งอยู่ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย ห่างจากกรุงเทพมหานคร โดยทางรถยนต์ประมาณ 586 กิโลเมตร (ทางหลวงแผ่นดิน หมายเลข 1, 2 และ 202) อยู่ในกลุ่มจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง 2 (อุบลราชธานี ศรีสะเกษ ยโสธร อำนาจเจริญ)
ลักษณะทางกายภาพ
- ที่ตั้งและอาณาเขต
จังหวัดอำนาจเจริญตั้งอยู่ระหว่างเส้นรุ้งที่ 15 องศา 30 ลิปดาเหนือ ถึง 16 องศา 30 ลิปดาหนือ และเส้นแวงที่ 104 องศา 15 ลิปดาตะวันออก ถึง 105 องศา ลิปดาตะวันออก มีเนื้อที่ทั้งสิ้น 1,975,780 ไร่ หรือ 3,161.29 ตารางกิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อ ดังนี้
ทิศเหนือ : ติดเขตจังหวัดยโสธร ที่อำเภอเลิงนกทา และจังหวัดมุกดาหารที่อำเภอดอนตาล
ทิศใต้ : ติดเขตจังหวัดอุบลราชธานี ที่อำเภอม่วงสามสิบ
ทิศตะวันออก : ติดเขตประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ตามแนวฝั่งแม่น้ำโขงด้านอำเภอชานุมาน เป็นระยะทาง 38 กิโลเมตร และจังหวัดอุบลราชธานีที่อำเภอเขมราฐ อำเภอกุดข้าวปุ้น และอำเภอตระการพืชผล
ทิศตะวันตก : ติดเขตจังหวัดยโสธร ที่อำเภอป่าติ้ว และอำเภอเลิงนกทา
- แผนที่จังหวัดอำนาจเจริญ
- สภาพภูมิประเทศ
สภาพภูมิประเทศ โดยทั่วไปเป็นที่ลุ่มมีเนินเขาเตี้ยๆ ทอดยาวไปจรดจังหวัดอุบลราชธานี ที่อำเภอชานุมาน ตั้งอยู่สูงจากระดับน้ำทะเลปานกลางเฉลี่ยประมาณ 68 เมตร (227 ฟุต) สภาพดินโดยทั่วไปเป็นดินร่วนปนทรายและดินลูกรังบางส่วน มีลำน้ำสายใหญ่ไหลผ่าน ได้แก่ ลำเซบก และลำเซบาย
ข้อมูลทางการปกครอง/ประชากร
จังหวัดอำนาจเจริญมีประชากร ณ 31 ธันวาคม 2563 จำนวนทั้งสิ้น 376,195 คน แบ่งเป็นเพศชาย 187,309 คน เพศหญิง 188,886 คน จำนวนครัวเรือน 120,188 ครัวเรือน จำแนกออกเป็นรายอำเภอได้ดังนี้
| สถิติจำนวนประชากรและบ้าน | ||||
| พื้นที่ จังหวัดอำนาจเจริญ | ||||
| ข้อมูล ปี 2563 | ||||
|
จำนวนประชากร (ชาย) |
จำนวนประชากร (หญิง) |
จำนวนประชากร ทั้งหมด |
จำนวนบ้าน (หลังคาเรือน) |
|
| อำเภอเมืองอำนาจเจริญ | 48,644 | 48,458 | 97,102 | 30,848 |
| อำเภอชานุมาน | 19,386 | 19,263 | 38,649 | 11,613 |
| อำเภอปทุมราชวงศา | 22,937 | 22,579 | 45,516 | 13,382 |
| อำเภอพนา | 9,659 | 9,503 | 19,162 | 6,545 |
| อำเภอเสนางคนิคม | 17,402 | 17,658 | 35,060 | 10,446 |
| อำเภอหัวตะพาน | 21,221 | 21,121 | 42,342 | 10,842 |
| อำเภอลืออำนาจ | 16,980 | 17,253 | 34,233 | 9,604 |
| ท้องถิ่นเทศบาลตำบลนายม | 2,593 | 2,650 | 5,243 | 1,542 |
| ท้องถิ่นเทศบาลตำบลพระเหลา | 3,019 | 3,037 | 6,056 | 2,144 |
| ท้องถิ่นเทศบาลตำบลอำนาจ | 989 | 1,138 | 2,127 | 959 |
| ท้องถิ่นเทศบาลตำบลหัวตะพาน | 3,318 | 3,465 | 6,783 | 2,166 |
| ท้องถิ่นเทศบาลตำบลเสนางคนิคม | 2,796 | 2,967 | 5,763 | 1,950 |
| ท้องถิ่นเทศบาลตำบลพนา | 1,293 | 1,441 | 2,734 | 1,104 |
| ท้องถิ่นเทศบาลตำบลปทุมราชวงศา | 1,722 | 1,760 | 3,482 | 1,694 |
| ท้องถิ่นเทศบาลตำบลชานุมาน | 1,535 | 1,665 | 3,200 | 1,420 |
| ท้องถิ่นเทศบาลตำบลน้ำปลีก | 1,823 | 1,958 | 3,781 | 1,234 |
| ท้องถิ่นเทศบาลเมืองอำนาจเจริญ | 11,992 | 12,970 | 24,962 | 12,695 |
| ยอดรวมทั้งหมด | 187,309 | 188,886 | 376,195 | 120,188 |
ที่มา : ประกาศสำนักทะเบียนกลาง ณ วันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2564
องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) จำนวน 64 แห่ง แบ่งออกเป็น
1) องค์การบริหารส่วนจังหวัดอำนาจเจริญ จำนวน 1 แห่ง
2) เทศบาลเมืองอำนาจเจริญ จำนวน 1 แห่ง
3) เทศบาลตำบล จำนวน 23 แห่ง
4) องค์การบริหารส่วนตำบล จำนวน 39 แห่ง